Benden az daha genç olan Commodore 64 ilk kez Commodore International firması bünyesinde yer alan Commodore Business Machines ya da yaygın kullanılan kısaltmasıyla CBM tarafından 1982 yılının Ocak ayında tanıtılmıştı. Aynı yılın bahar aylarında üretime giren ünlü cihaz, Ağustos ayında 595 dolarlık fiyatıyla elektronik/bilgisayar marketlerin raflarında yerini almıştı.

 

Commodore Logosu

Commodore 64, sık sık C64 ya da Commodore’un sol tarafta gördüğünüz ünlü logosu yüzünden C=64 şeklinde kısaltmalarla kullanılmıştır.

 

 

 

Commodore 64’ün donanımsal özellikleri şu şekilde özetlenebilir.

İşlemci Çipi: MOS Teknoloji 6510 – ~1 Mhz (PAL: 0.985 Mhz, NTSC: 1.023 Mhz)
Bellek: 64 KB RAM + 20 KB ROM
Görüntü Çipi: VIC-II (320×200 tek renk ya da 160×200 16 renk grafik modu ve 8 donanımsal yaratık desteği)
Ses Çipi: SID (8 bit 3 kanal, eski modellerde 6581, yeni modellerde 8580 kullanılmıştır)
Bağlantı Noktaları: Güç ünitesi, 2 x joystick (ya da mouse/paddle v.b.), kartuş, anten bağlantısı (RF), eski component A/V çıkışı (luma, chroma, mono audio), disk drive, teyp ve RS-232

Commodore 64 Modelleri:

Aslında detaya girildiğinde daha fazla model olduğu görülse de özellikle dış görünüş ve SID çipleri birbirinden farklı olan 2 ana model aşağıdaki gibi kategorilendirilebilir.

Eski kasa (ilk üretim):

Commodore 64 (Eski Kasa)

Yeni kasa:

Commodore 64 (Yeni Kasa)

30 Yılda Neler Değişti?

 

Bu konuda uzun uzun çok şey yazılabilir ancak şu şekilde açıklanabilir sanırım.

Yie Ar Kung-Fu (Orjinal 1985)

Yie Ar Kung-Fu (By Veto 2010)

Bu grafiklerdeki ilerlemeye basit bir örnek. Üretildiği tarihlerde kesinlikle mümkün olmayan ve yaklaşık olarak 90’ların başından günümüze kadar kademe kademe gelişen yeni grafik modlarının kalitede en son ulaştığı seviye diyebileceğim NUFLI modundan başka örnekler verecek olursak;

NUFLI 1

NUFLI 2

İşte 80’lerdeki o basit görünüşlü oyun ve demolardan görsel kalite açısından gelinen nokta budur.

Geçen 30 Yıl İçersinde Donanımın Sınırlarındaki Değişim

 

Değişim elbette ki sadece grafik tarafında olmadı. Aslında ilk üretilen Commodore 64’den hiçbir farkı olmayan cihazların donanım sınırları zamanla genişledi. Yani eskiden donanımın yapabileceği öngörülmeyen şeyler, günümüzde oldukça sıradan bir biçimde yapılabiliyor. Örneğin Commodore 64’de 320×200 çözünürlükteki iç ekranın dışında kalan çerçeve (border), daha 80’li yıllarda açılarak bu alana yaratıklardan (sprite) oluşan grafikler basılmaya başlandı. Önce alt/üst, sonrasında da iki yandaki çerçeveler bazı donanım aldatmacalarıyla açılabildi. İlginçtir ki bu o dönemde birbirinden tamamen bağımsız olarak üretilmiş birçok bilgisayarda benzer yöntemlerle yapılabiliyordu.

Yıllar ilerledikçe başlangıçta kullanılması tavsiye edilmeyen illegal opcodelar yani kullanımı onaylanmayan ve dökümante edilmemiş işlemci komutları (Commodore 64’ün Programcı’nın El Kitabı’nda bu özellikle belirtilmiştir), yıllar ilerledikçe hemen her Commodore 64 programcısının başı sıkıştığında baş vurduğu yöntemler haline geldi.

Commodore 64 her ne kadar donanımsal grafik kaydırma özelliğini desteklemese de, yine VIC-II çipini kandırmak suretiyle çok az işlemci gücü harcayarak grafikleri ekranda dilediğimiz gibi kaydırmak mümkün oldu. Bu da özellikle 80 sonu, 90 başlarında çok kaliteli ve çok renkli grafikleri olan platform oyunları, shoot’em up’lar olarak bize geri döndü.

Elbette ki Commodore 64’ün limitlerini zorlama konusunda en çok çaba sarfeden ve sonuç alanlar Commodore 64 scenerları oldu. Demoscene dünyasındaki rekabet her geçen gün birbirinden üstün demoların yayınlanmasına ve “Commodore 64’de yapılması olanaksız” denen birçok efektin yapılabilmesine neden oldu.

Örnek Demolar:

[youtube_sc url=”yFdjWSaDlIo” title=”Edge%20Of%20Disgrace%20-%20Part%201″ width=”384″]

[youtube_sc url=”0b4uGv-9xpw” title=”Edge%20Of%20Disgrace%20-%20Part%202″ width=”384″]

[youtube_sc url=”Z8trliwndrU” title=”Snapshot%20-%20Part%201″ width=”384″]

[youtube_sc url=”PEmf4FBakBE” title=”Snapshot%20-%20Part%202″ width=”384″]

Commodore 64 hakkında daha yazılacak çok şey var ancak bu seferlik

30. yaş günün kutlu olsun eski dostum ve çocukluk arkadaşım

demekle yetineceğim. Belki ilerleyen süreçte Commodore 64 üzerine daha detaylı blog yazıları da yayınlayabilirim, kim bilir.